T.C. YARGITAY 21. HUKUK DAİRESİ
E. 2010/14098 – K. 2011/6281 – T. 12.7.2011
• TRAFİK KAZASININ TRAFİK İŞ KAZASI OLMADIĞININ TESPİTİ ( Sigortalıların İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Toplu Olarak Götürülüp Getirilmeleri Sırasında Meydana Gelmediği – Davanın Kabulü İle Olayın Trafik-İş Kazası Olmadığının Tespitine Karar Verilmesi Gerektiği )
• İŞ KAZASI OLMADIĞININ TESPİTİ ( Sigortalıların İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Toplu Olarak Götürülüp Getirilmeleri Sırasında Meydana Gelmediği – Davanın Kabulü İle Olayın Trafik-İş Kazası Olmadığının Tespitine Karar Verilmesi Gerektiği )
• TRAFİK İŞ KAZASI ( Sigortalıların İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Toplu Olarak Götürülüp Getirilmeleri Sırasında Meydana Gelmediği – Davanın Kabulü İle Olayın Trafik-İş Kazası Olmadığının Tespitine Karar Verilmesi Gerektiği )
506/m. – 5510/m.
ÖZET : Dava, trafik kazasının, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla veya sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda veya sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelmediği anlaşıldığından, davanın kabulüyle olayın trafik-iş kazası olmadığının tespitine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile olayın iş kazası olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davacı Ltd. Şti’nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmelidir.
DAVA : Davacı, şirket davalının yaralanması ile sonuçlanan kazanın iş kazası olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Sezai Öztürk tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
KARAR : Dava, davacı B… Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti’ye ait tekstil fabrikasında motorlu kurye olarak çalışan davalı E. G.’in yaralanması ile sonuçlanan 6.6.2008 tarihli kazanın, trafik-iş kazası olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, davanın reddi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstanbul Bölge Müdürlüğünün olayın 506 Sayılı Kanunun 11/A maddesine göre trafik kazası nitelikli iş kazası olduğuna yönelik tespitinin doğru olduğuna karar verilmiştir.
506 Sayılı Kanunun 11 ve 5510 Sayılı Kanunun 13. maddesinde iş kazasının tanımı yapılmıştır. Kazanın meydana geldiği 6.6.2008 tarihinde yürürlükte bulunan 506 Sayılı Kanunun 11. maddesine göre sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaylar iş kazası olarak tanımlanmıştır. Bu yasal tanım çerçevesinde, özel amaçlı eğlence ve seyahatler esnasında meydana gelen olayların iş kazası olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığı açıktır.
TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişi M. B. tarafından düzenlenen 29.4.2009 tarihli müfettiş inceleme raporunda kazanın trafik-iş kazası olduğu belirtilmiş. Kurum müfettişi B. A. tarafından düzenlenen 5.5.2010 tarihli müfettiş inceleme raporunda ise olayın trafik-iş kazası olmadığı ifade edilmiştir. Mahkemece, olayın iş kazası olup olmadığının belirlenmesi amacıyla bilirkişi incelemesi yapılmamıştır. H.U.M.K.un 275. maddesine göre hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan bu hususta mahkemenin hatalı değerlendirme ile olayı iş kazası kabul ettiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davalı işyerinde 11.5.2007 tarihinden itibaren motorlu kurye olarak çalışan davalı E. G. ile aynı işyerinde modelhane sorumlusu olarak çalışan dava dışı G. Ö.’ın davalı E.’un sevk ve idaresinde bulunan 34 … … plakalı motosiklet ile seyir halindeyken 6.6.2008 günü saat 22:00’de trafik kazasının meydana geldiği ve davalı E.’un yaralandığı anlaşılmaktadır. 506 Sayılı Kanunun 11/e maddesine göre işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen olaylar iş kazası olarak tanımlanmıştır. Öncelikle, olay işçilerin toplu halde işyerine götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelmediği gibi motosikletin işçilerin taşınmasına uygun, olağan bir servis aracı olduğu da söylenemez. Öte yandan, evli bir kadının servis hizmeti olan işyerinde, diğer ulaşım araçlarını tercih etmemesi ve motosikletle evine bırakılması hayatın olağan akışına da aykırıdır. Duruşmada dinlenen tanıklar H. B., G. S. ve Z. A. ile Kurum müfettişi tarafından bilgisine başvurulan H. K., işyerinde servis uygulaması bulunduğundan, çalışanların motosiklet ile evlerine bırakılması yönünde işverenin talimatı ve uygulama bulunmadığını ifade etmişlerdir.
Davalı E. G. Kurum müfettişine verdiği 1.3.2010 tarihli ifadesinde, kazanın olduğu gün saat 20:50’de G. Ö. ile birlikte işyerinden ayrıldıktan sonra bir firmaya yıkama testi için numune, bir kargo şirketine de numune ürün teslim ettiklerini ve 21:30 da trafik kazasının meydana geldiğini belirtmiş olup davalının saat 20:50 de Güneşli’de bulunan işyerinden ayrıldıktan sonra öncelikle modelhane sorumlusu olan ve işyerindeki ürünlerin teslimi ile ilgili hiçbir görevi bulunmayan G. Ö.’ı Bahçelievler’deki evine bırakması gerekirken, G. Ö.’ın da numuneleri dağıtmak üzere davalı ile birlikte motosikletle değişik firmaları gezmesi hayatın olağan akışına aykırıdır. Kurum müfettişi B. A. tarafından düzenlenen 5.5.2010 tarihli müfettiş inceleme raporunda yazılı olduğu üzere davalı E.’un bu firmalara 6.6.2008 tarihinde ürün teslim ettiğine dair hiçbir kayıt ve belge bulunmadığı gibi davalı da bu hususta belge sunmamıştır. O halde, davalı E.’un kaza öncesinde işyerindeki görevi gereği kurye olarak çalışmasını sürdüğüne yönelik iddiasının da dayanaktan yoksun olduğu açıktır.
Bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutularak, 6.6.2008 tarihinde davalı E. G.’in yaralanması ile sonuçlanan trafik kazasının, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla veya sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda veya sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelmediği anlaşıldığından, davanın kabulüyle olayın trafik-iş kazası olmadığının tespitine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile olayın iş kazası olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı B… Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti’nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarda açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, temyiz harcının istenmesi halinde davacıya iadesine, 12.7.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.